تاریخچه تولید ظروف یکبار مصرف
تاریخچه تولید ظروف یکبار مصرف
ظرف یکبار مصرف، ظروفی هستند که از کاغذ، پلاستیک، آلومینیوم، مقوا و سایر مواد به اشکال مختلف مانند لیوان، بطری، بشقاب و غیره تولید و به بازار عرضه میگردد. استفاده از ظروف یکبار مصرفی که از مشتقات نفتی تهیه شدهاند به دلیل آلودگی‌های زیست محیطی همواره با مخالفت‌هایی روبرو شده است.
با این حال عرضه این گونه از ظروف به سبب نیازهای مصرفکنندگان و جوانب بهداشتی آن مورد استقبال مخاطبان بوده و تولید آن ادامه دارد.
پیدایش و ساخت اولین ظروف یکبار مصرف
اولین ظرف یکبار مصرف کشف شده در دنیا، لیوانهایی کاغذی دارای نقش و نگار هستند که متعلق به کشور چین میباشند. دانشمندان معتقدند تاریخچه آنها به دو قرن قبل میلاد مسیح بر میگردد که توسط امپراطوری چین ساخته شده بود. ساخت این لیوانها بعد اختراع کاغذ بوده و به لیوان کاغذی «چیه پی» معروف هستند. این لیوانها برای سرو چایی در اندازه و رنگهای متفاوت با طرحهای زینتی ساخته شدهاند.
اما تاریخچه ابداع ظروف یکبار مصرف به شکل امروزی را باید در قرن نوزدهم جستجو کرد. زیرا در این قرن و طی سالهای جنگ جهانی بود که ظروف یکبار مصرف شروع به طراحی و تولید انبوه کرده و روند تجاری سازی آن شکل اساسی به خود گرفت.
اولین صفحات کاغذی در پایان قرن نوزدهم به شکل بشقاب کاغذی جزء اولین ظروف یکبار مصرف تولیدی است که اولین بار توسط یک صحاف آلمانی به نام «هرمن هنشل» در سال ۱۸۶۷ ابداع شد. سپس در سال ۱۹۰۸ «ساموئل جک کومبین» که افسر بهداشت عمومی در کانزاس بود، در قطاری یکی از بیماران خود را که مبتلا به سل بود در حال نوشیدن آب با یک جام دید که دقیقا پشت سر وی دختری جوان منتظر نوشیدن آب با همان جام بود. این صحنه کرومبین را تحت تاثیر قرار داد و به این فکر وا داشت تا طرحی را اجرا کند که به واسطه آن استفاده از ظروف مشترک در مکانهای عمومی حذف و ممنوع گردیده و برای آن جایگزینی پیدا کند. در راستای همین طرح، مدتی بعد «لوئلن و مور» برای اولین بار لیوان‌های کاغذی را ابداع کرده و نام آن را لیوان سلامتی نامیدند. که بعدها این طرح در ابعاد گستردهتری تجارت سازی شد و از بشقاب و کاسه یکبار مصرف کاغذی، قاشق و چنگال چوبی و دورپیچ کاغذی غذا در دهه ۱۹۳۰ برای صرف ناهار مردان و زنانی که در پروژه‌های سدسازی، جاده سازی و پل سازی شرکتهای بزرگ عمرانی در آمریکا مورد استفاده قرار گرفت. و در دهههای بعد از آن نیز کارمندان وزرات دفاع از اولین ظروف یکبار مصرف استفاده کردند.
همچنین در سال ۱۹۱۸ فراگیری آنفولانزای اسپانیایی همه چیز را تغییر داد. این همه گیری بیماری توانست در سراسر دنیا ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون انسان را از پای درآورد. در سراسر زمین از هر ۲۰ نفر یک نفر به دلیل آنفولانزای اسپانیایی جان خود را از دست دادند. در ایالات متحده تقریباً یک نفر از هر سه نفر به این بیماری مبتلا شد و بیش از نیم میلیون نفر جان خود را از دست دادند. در این زمان بود که افراد به شکلی خاص به بهداشت توجه کردند و انواع لیوان کاغذی ناگهان به بخشی بسیار مهم از زندگی تبدیل شد.
پس از جنگ جهانی دوم، مواد اولیه ساخت ظروف یکبار مصرف مانند پلاستیک و پلی استایرن به دلیل خواص منحصربفرد خود مانند شکل پذیری و وزن سبک به زودی جایگاه خوبی در صنعت ساخت ظروف یکبار مصرف پیدا کردند. به همین دلیل صنعت تولید ظروف یکبار مصرف به سرعت توسط تهیه‌کنندگان و مصرفکنندگان مواد غذایی گسترش یافت و انواع ظروف یکبار مصرف در اشکال و ابعاد مختلف ساخته و روانه بازار شدند.
نگرانیها در جهان از مصرف بی رویه این ظروف و انباشت زبالههای مرتبط با آن وجود دارد. اما این نگرانیها و اعتراضات باعث بروز ایدههای جدید در تولید محصولات یکبار مصرف با پایه‌های گیاهی شده و همچنین روند ارائه محصولات جدید با شیوهها و قابلیت بازیافت را سرعت بخشیده است.
تولید ظروف یکبار مصرف در ایران
تاریخ تولید ظروف یکبار مصرف در ایران نیز به اوایل دهه شصت بر میگردد. تولید ظروف یکبار مصرف در ایران با دستگاه‌هایی نسل اول به نام «وکیوم» شروع گردید که به دلیل محدودیتهای این دستگاه نظیر ضخامت پایین ظروف و یا عدم یکنواختی زوایای ظروف، روند اصلاح شروع گردید و رفته رفته در سالهای بعد، تولید این نوع ظروف با دستگاههای جدید و با کیفیت بالاتری ادامه یافت و برخی از محدودیتهای اولیه آن نیز رفع شد. امروزه ظروف یکبار مصرف در ایران با انواع مواد و در اشکال مختلف تولید و در اختیار مردم قرار میگیرد. همچنین آمارها نشان میدهد که کشور ایران در لیست کشورهای با تولید و مصرف بالای ظروف یکبار مصرف جای دارد و برندهای بیشماری از تولیدکنندگان در استانهای مختلف کشور مشغول به تولید و عرضه این محصول هستند. از سوی دیگر، استفاده از این ظروف در سبک زندگی جدید مردم در هنگام گردش و تفریح و برگزاری مجالس روند فزایندهای دارد.
ارسال نظر